Mystica

Centraal in de ruimte zweven drie haarhangers. Onder hen, alsof het om een denkbeeldige zuil gaat, brengen drie koorleden polyfone gezangen, gecomponeerd door Timo Tembuyser en Jens Bouttery. 

‘MYSTICA’ is een multidisciplinair ritueel dat vertrekt vanuit een fascinatie voor de twaalfde-eeuwse Hildegard van Bingen. Als abdis schreef ze werken over geneeskunde, plantkunde, kosmologie en filosofie, maar ook muziekcomposities en poëzie. Toen ze 43 jaar oud was, kreeg ze visioenen die werden opgetekend, waardoor ze zich de geschiedenis in schreef als belangrijkste westerse mystica. 

‘MYSTICA’ gaat echter verder dan de biografische fascinatie rond één individu en duikt in de symbolische betekenis van vrouwelijke, mystieke figuren in de geschiedenis. Tal van hen bevinden zich namelijk in de marge van onze geschiedschrijving. Slechts (heel) vaag kennen we namen als Hadewijch d'Anvers, Margareta Porete, Teresa Van Avila en Evelyn Underhill. ‘MYSTICA’ gaat op zoek naar de verloren onderstroom van mystieke, vrouwelijke energie in onze cultuur en roept vragen op over wat we kunnen of moeten leren van onze eigen onderbelichte aspecten.

“Deze vrouwen leefden in groep volgens hun eigen leefregels. Ze waren niet echt van de kerk, niet van God, maar ook niet van de wereld. Daarom werd er vaak op hen neergekeken.” 
Elisa Demarré, dramaturg Mystica

Het is die atypische manier van leven die als vertrekpunt dient voor de voorstelling: “We willen een andere manier aanbieden om naar het nu te kijken. Dat deden vrouwelijke mystica destijds ook al, zowel in het mystieke gedachtegoed als in hun dagelijkse leven. Ze waren allemaal anders, stonden anders in het leven, maakten verschillende keuzes. Sommigen waren vroom, anderen rebels of zelfs activistisch. Er bestaat niet zoiets als dé Mystica. Dat maakte het juist zo interessant.”

Demarré baseerde zich voor de tekst op de geschreven bronnen die de mystici achterlieten: “Het gros van die teksten valt moeilijk te doorgronden en is onaantrekkelijk om te lezen, zeker wanneer ze voortkomen uit een diep Katholieke traditie. Je voelt onmiddellijk weerstand”, zo zegt Demarré. “Ik heb de beelden die in de teksten terugkwamen herschreven in moderne taal, op die manier dat het poëtische geheel overeind blijft en de toeschouwer kan gidsen doorheen de voorstelling.

"Als ik de beschrijvingen van Underhill zou volgen, denk ik dat sommige dichters en artiesten, zoals Patti Smith bijvoorbeeld, ook mystieke figuren kunnen zijn. Het is bovendien niet iets dat enkel weggelegd is voor de happy few, maar binnen ieders bereik ligt. Mystici zijn geen exotische paradijsvogels, maar heel gewone mensen die diepere lagen van de realiteit hebben aangeboord.”